سخنرانی رییس انجمن ریاضی در نوزدهمین کنفرانس آموزش ریاضی کشور

سخنرانی دکتر محمد صال مصلحیان در افتتاحیه نوزدهمین کنفرانس آموزش ریاضی کشور (۱۸ تا ۲۱ شهریور ۱۴۰۳):

عرض درود و احترام دارم خدمت همه شرکت کنندگان نوزدهمین کنفرانس آموزش ریاضی ایران. بدون شک این کنفرانس می‌تواند نقش سازنده‌ای در آگاهی رسانی به جامعه معلمان و مسئولین کشور در مورد چالش‌های آموزش ریاضی و راهکارهای آن ایفا کند. همین جا باید بگویم که آموزش مانند کالسکه‌ای است که چهار چرخ آن را روندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تشکیل می‌دهد. هر کدام از این چهار چرخ درست کار نکند باعث می‌شود که این کالسکه درست کار نکند و یا اصلاً حرکت نکند. بنابراین مشکلات آموزش و پرورش، یک معضل ملی است و یک راه حل جمعی و عزم همگانی برای حل آن طلب می‌کند.

اجازه فرمایید به بعضی از چالش‌های مهم پیش روی آموزش ریاضی کشور و البته آموزش علوم اشاره کنم:

ابتدا باید عرض کنم که تقلیل مشکلات معلمان به مسائل مادی، کم لطفی است. چرا که دو چیز برای رضایت معلمان لازم است: هم توجه به معیشت معلمان و دبیران گرامی که در شأن آنها باشد و هم بازگرداندن و ارتقای کرامت و منزلت این عزیزان.

دومین چالش که مایلم در ارتباط با مسئله نیروهای انسانی اشاره بکنم، وجود معلمانی از رشته‌های علوم انسانی در دبستان و به ویژه مقطع دوم دبستان است که چالش‌های جدی در تدریس ریاضی به دانش آموزان ابتدایی ایجاد کرده است. انجمن ریاضی ایران در نامه‌ای به مسئولین وزارت آموزش و پرورش در این مورد هشدار داد و پیشنهاد کرد از معلمان دارای دیپلم ریاضی یا تجربی و یا معلمان دارای کارشناسی در رشته‌های غیر علوم انسانی مانند ریاضی، علوم و مهندسی برای تدریس ریاضی در مقطع دوم ابتدائی استفاده نمایند. در حال حاضر، جدی گرفتن آموزش ضمن خدمت تابستانی معلمان، قدمی مناسب برای کاهش مشکلات پیش آمده است.

معضل سوم این است که در چند ده سال اخیر با کاهش شدید ساعات تدریس ریاضی و علوم در مدارس روبرو بوده‌ایم. ساعات تدریس ریاضی و حتی علوم در دبستان‌ها و متوسطه برای اتمام سرفصل دروس و به ویژه مشارکت دادن دانش‌آموزان در فرایند یاددهی–یادگیری ضروری است. توجه به این مهم در کنار بازبینی مستمر محتوای کتب درسی قدمی مثبت برای حل مشکلات آموزش ریاضی است.

مسئله چهارم، مسئله کنکور است که همیشه معضل کشور بوده است. انجمن ریاضی ایران از دخالت دادن معدل امتحانات نهایی سه سال آخر مقطع دوم متوسطه در ارزیابی داوطلبان آزمون سراسری حمایت کرد، چرا که نه فقط ارزیابی بهتری از داوطلبان کنکور به عمل آید بلکه مشکلات ناشی از اضطراب و فشار روانی بر داوطلبان و خانواده‌های آنها کاهش پیدا می‌کند.

دو عامل آخر که می خواهم راجع به آنها صحبت کنم به هم مربوط هستند. یکی از آنها افت تحصیلی در مدارس و دانشگاه‌هاست که نیاز به بررسی علمی و ارائه راهکارهای عملی دارد. این افت کارایی و کارآمدی نیروهای انسانی که بعد از دیپلم و به ویژه بعد از مقاطع دانشگاهی وارد بازار کار می‌شوند را به شدت تحت تاثیر منفی خود قرار داده است.

دیگری ترک تحصیل یا عدم امکان تحصیل چند صد هزار دانش آموز است که چالش بزرگ آموزش و پرورش است. تبعات ناشی از آن به زودی توسعه کشور را به شدت تحت تاثیر منفی خود قرار خواهد داد. به‌زودی، تعداد افرادی که کارآفرینند، کارآمدند و توانایی حل مسئله دارند به میزان زیادی کاهش می‌یابد. حتی بدتر، افرادی که بتوانند پیچ یک دستگاه را به درستی برای کالیبر کردن آن باز یا بسته کنند را هم نخواهیم داشت. بنابراین، مسئله ترک تحصیل و افت تحصیلی توجه ویژه‌ای رو طلب می‌کند.

در پایان عرایضم مایلم از کمیته‌های علمی و اجرایی به ویژه جناب آقای دکتر دستجردی دبیر اجرایی کنفرانس آموزش ریاضی و جناب آقای دکتر هاشمی دبیر علمی این کنفرانس سپاسگزاری نمایم. آرزومندم این کنفرانس با موفقیت و دستاوردهای ارزشمندی برای همه شرکت‌کنندگان برگزار شود.

بدرود.